Brüt satışları 2023 sonu prestijiyle 50 milyon liranın altında olan işletmeler, 2024 yılı ikinci ve üçüncü süreksiz vergi devirlerinde enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yaklaşık 1,5 milyon gelir ve kurumlar vergisi mükellefinin sağlanan kolaylıktan yararlanacağını duyurdu.
Yeni karar iş dünyası tarafından olumlu karşılanırken, AA muhabirleri enflasyon muhasebesine ait merak edilen 10 soru ve yanıtını derledi. Bu sorular ve karşılıkları şöyle:
1- Enflasyon muhasebesi nedir?
Enflasyon muhasebesi, paranın satın alma gücündeki değişmeler nedeniyle mali tabloların gerçek durumunu tabir eder hale gelmelerini sağlamak üzere yapılıyor.
2- Enflasyon muhasebesi nasıl uygulanacak?
Enflasyon muhasebesi, mali tablolarda yer alan nakdî olmayan değerlerin TL kıymetlerinin, tablonun ilişkin olduğu tarihteki pahasına getirilmesini tabir ediyor. Uygulama, mali olmayan değerlerin enflasyon düzeltmesinde dikkate alınarak fiyatlarının düzeltme katsayıları ile çarpılması suretiyle gerçekleştiriliyor.
3- Enflasyon muhasebesi neden yapılıyor?
Enflasyon düzeltmesi, mali tabloların gerçek ekonomik durumu yansıtmasını sağlayan bir muhasebe pratiğidir. İşletmelerin ve iktisadın sağlıklı bir halde işlemesini ve kararlarını daha hakikat bir formda almasını sağlıyor.
4- Uygulama kimleri kapsıyor?
Büyük ve orta ölçekli işletmeler, halka açık şirketler, ihracat ve ithalat yapan işletmeler enflasyon muhasebesi uygulayacak.
Gelir yahut kurumlar vergisi mükellefi olup bilanço temeline nazaran defter tutan tüm vergi mükellefleri enflasyon muhasebesi kapsamında olacak.
5- Düzenleme ne vakit uygulanacak?
2024 yılı ikinci süreksiz vergi periyodunda enflasyon düzeltmesi uygulanmış beyannameler 13 Eylül’e kadar verilecek.
6- Uygulamadan kimler muaf olacak?
İşletme hesabı temeline nazaran defter tutan ticari kar mükellefleri, avukat, doktor, serbest meslek erbabları, zirai kar elde edenler, kira geliri elde edenler, faiz, kar hissesi üzere menkul sermaye ve fiyat geliri elde edenler enflasyon düzeltmesi kapsamına girmiyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek dün yaptığı açıklamayla 2023 sonu prestijiyle cirosu 50 milyon liranın altında olan işletmelerin, 2024 yılı ikinci ve üçüncü süreksiz vergi periyotlarında enflasyon düzeltmesi kapsamından çıkarıldığını açıkladı.
Öte yandan, bankalar ile finansal kiralama, faktoring, finansman, tasarruf finansman ve varlık idare şirketleri 1 Ocak 2025’ten itibaren enflasyon muhasebesi uygulamasına geçecek.
7- Karar öncesi beyanname verenler ne yapacak?
Mükelleflerden daha evvel beyanname vermiş olanlar, 13 Eylül 2024’e kadar düzeltme beyannamesi vererek rastgele bir ceza ve faiz ödemeden düzeltme yapabilecek.
8- Yatırımların muhasebeleştirilmesinde enflasyon düzeltmesi nasıl uygulanacak?
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yatırım yapan mükelleflere enflasyon düzeltmesinde kolaylık sağlayacak formüller üzerinde çalıştıklarını bildirdi. Şimşek, “Bu kapsamda, devam eden yatırımlar hesabının enflasyon düzeltmesinden kaynaklı pahalanması nedeniyle oluşan karların özel bir fona alınarak vergilenmemesi ve bu hesabın işletme devrinde 5 yıl üzere bir müddette vergiye tabi karın tespitinde dikkate alınabilmesine yönelik bir model de seçenekler ortasında yer alıyor. Yatırım devrinde enflasyon düzeltmesi uygulamasında tercih edilecek model ne olursa olsun hususun tahlili için yasal düzenleme gerekiyor. Ekim ayında Meclisin açılmasıyla bu mevzuyu da yasamanın gündemine gelmesi için çalışıyoruz.” dedi.
9- Yabancı para cinsinden olan değerler enflasyon muhasebesine tabi tutulacak mı?
Yabancı para cinsinden olan hesaplar için kur değerlemesi yapılacağından ayrıyeten düzeltme yapılmayacak. İşletmelerin aktifinde bulunan yabancı para cinsinden pay senetleri, iştirakler ve avanslar düzeltme tarihindeki döviz kuru ile düzeltilecek.
10- Enflasyon muhasebesi şirket değerlemelerini etkileyecek mi?
Bilançolarında faal hesapları güçlü mükellefler bu varlıklarını sermayeleriyle edinmişlerse enflasyon düzeltmesinden olumlu etkilenecek, vergi yükleri azalacak. Borçları fazla mükellefler ise borç kaleminin düzeltmeye tabi olmaması nedeniyle olumsuz etkilenebilecek, ek vergi ödemeleri kelam konusu olabilecek.