Sivil havacılık bölümü, 2024 yılında alışılmışın dışında bir tabloyla karşı karşıya kaldı. Yıl boyunca meydana gelen kazalar hem can kaybı sayısını artırdı hem de havacılığın güvenilirliği üzerine tartışmaları yine alevlendirdi.
2024 yılı istatistiklerine nazaran:
- Büyük uçak kazası sayısı: 7
- Hayatını kaybedenlerin toplamı: 368 kişi
GEÇMİŞ YILLARA NAZARAN ÇARPICI FARKLAR
Son 10 yılda büyük uçak kazalarının yıllık ortalaması 2-4 ortasında seyrederken, 2024’te bu sayı 7’ye yükseldi. Can kaybı açısından da 200-300 aralığında olan yıllık ortalama, 368’e ulaşarak önemli bir artış gösterdi.
2024 UÇAK KAZALARININ DETAYLARI
1. Japonya (2 Ocak 2024)
Olay: Yolcu uçağı ve kıyı güvenlik uçağı çarpıştı.
Kayıplar: 5 kişi hayatını kaybetti.
Neden: Yanlışlı kule talimatları.
2. ABD (5 Ocak 2024)
Olay: Boeing 737 MAX 9 gövde arızası nedeniyle acil iniş yaptı.
Kayıplar: Yok.
Neden: Gövdeden kopan kesim.
3. Rusya (12 Mart ve 12 Temmuz 2024)
Olaylar: İvanova bölgesinde motor arızasıyla İL-76 düştü (15 ölü).
Moskova’da Sukhoi Superjet 100 kazası (3 ölü).
Neden: Teknik arızalar.
4. Nepal (24 Temmuz 2024)
Olay: Pistte kayan uçak kazası.
Kayıplar: 18 meyyit.
Neden: Pilotaj kusuru.
5. Brezilya (9 Ağustos 2024)
Olay: Voepass Hava Yolları’na ilişkin uçak yerleşim alanına düştü.
Kayıplar: 62 kişi hayatını kaybetti.
Neden: Buzlanma ve teknik yetersizlik.
6. Kazakistan (25 Aralık 2024)
Olay: Azerbaycan Hava Yolları’na ilişkin uçak motor arızasıyla düştü.
Kayıplar: 38 kişi hayatını kaybetti.
7. Güney Kore (29 Aralık 2024)
Olay: Yolcu uçağı düştü.
Kayıplar: 179 meyyit.
Neden: Şimdi açıklanmadı.
2024’TE İSTATİSTİKLER DEĞİŞTİ
Hollanda merkezli bağımsız bir kuruluş olan ASN bilgilerine nazaran, dünyada her 3 milyon uçuşta bir ölümcül kaza meydana geliyor. Lakin 2024 yılı sayıları bu istatistiklerin üzerine çıkmış durumda. Bilhassa yılın son iki ayında yaşanan kazalar, havacılık güvenliği konusundaki zafiyetleri gün yüzüne çıkardı.
AVUKAT CANDANŞ GÜROL: “HAVAYOLU ŞİRKETLERİ TEKNİK VE EĞİTİM MALİYETLERİNİ KISMAKTA”
Havacılık dalındaki son olayları Odatv’ye pahalandıran Avukat Candanş Gürol, kazaların temel sebeplerine dikkat çekti:
“2024 yılının son iki ayı sivil havacılık açısından önemli düşüncelerle geçti; düşen, zarurî iniş esnasında iniş grupları açılmayan ya da apronda yanan uçaklar…
Uçak kazalarının temel iki sebebi teknik arızalar ve insan faktörüdür. Fakat son vakitte yaşanan bu olayların sıklığının temel sebebi olarak hiç kuşkusuz özel havayolu şirketleri ortasındaki acımasız fiyat rekabeti geliyor. Yeni yıl öncesi gelen talep patlaması maaleaef kimi şirketler için önemli bir kar fırsatına dönüştü. Fiyat rekabeti beraberinde eğitim, teknik ekipman, bakım maliyetlerini kısma ya da bütçelerde önemli küçülmelere gitti. Alışılagelen yıllık kaza ve yangın oranlarının çok üzerisini 2024 yılında yaşadık. Görmekteyiz ki önümüzdeki periyot Milletlerarası Hukukun temel bahisleri ortasında hava güvenliği ve sivil havacılığın faal denetimi ile bu alandaki yaptırımlar yer alacak. Milletlerarası münasebetlerde ikili ve çoklu mutabakatlarla eğitim programları sıklaştırılmalı, uçak ve uçuş sigortalarının aktifliği arttırılmalı, memleketler arası metinler ve temel yolcu hakları herkesin anlayabileceği açık bir lisanla anlatılmalı. Havayolu şirketlerine sıradan ticaret şirketi olarak yaklaşmak da yanlışsız değil bunlar sigorta şirketleri ve bankalar gibi birer itibar kurumu olarak nazara alınmalıdır. Kontroller, işçi eğitimleri ve teknik ekipman denetimleri sıfır yanılgı prensibiyle ele alınmalıdır. Yakın vakitte Antalya havalimanında mzel bie Rus firmasına ilişkin bir uçak yandı. 70 kadar Rus yokcu Türk Vazifeliler tarafından muvaffakiyetle kurtarıldı ve tek bir can kaybı dahi yaşanmadan Ulaştırma Bakanlığımızın işçi ve ekipmanıyla mümkün bir felaketten son anda dönülmüş oldu. Lakin her ülkede yer hizmetleri veren işçi bu kadar düzgün eğitimli olmuyor.
ASN isimli bir bağımsız kuruluş var. Merkezi Hollanda da. Buna nazaran dünyada yıllık yaklaşık 40 milyon uçak seferi yapılıyor ve kabaca 3 milyon uçuşta bir adedinde ölümcül kaza gerçekleşir. Lakin son iki ayda gerçekleşen kazalar düşünülürse yıllık ortalamanın çok üstünde sayılarla karşı karşıya kaldığımızı tabir etmemiz gerekir.”