Birleşmiş Milletler Bayan Birimi’nin (UN Women), 25 Kasım Bayanlara Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Gayret Günü’nde başlayan ve 10 Aralık İnsan Hakları Günü’nde sona eren ‘16 Günlük Aktivizm Bayanlara Yönelik Şiddete Son Kampanyası’ bu yıl yakın partner şiddetine odaklanıyor. UN Women Türkiye Ülke Yöneticisi Asya Varbanova hem gitgide artan bayanlara ve kız çocuklarına şiddete karşı neler yapılması gerektiğini hem de kampanyanın amaçlarını anlattı.
Kadınlara yönelik şiddet en yaygın insan haklarından biri. Şiddetin yaygınlığı ne boyutta?
Kadınlara ve kız çocuklarına yönelik şiddet, son on yıldır olduğu üzere hala dünya çapında yaklaşık 3 bayandan en az 1’inden fazlasını etkileyen yaygın bir sorun olmaya devam ediyor. Bu durum, hayatları boyunca yaklaşık 736 milyon bayanın birlikte olduğu eşi ya da partneri tarafından fizikî yahut cinsel şiddete maruz bırakıldığı manasına geliyor. Cinsel taciz, dijital şiddet, ziyanlı uygulamalar ve cinsel sömürüyü de hesaba kattığımızda bu sayı daha da yükseliyor. UN Women ve UNODC’nin yeni yayınladığı araştırma sonuçlarına nazaran saatte beş bayan yahut kız çocuğu kendi aile üyeleri tarafından öldürülüyorlar. Kovid-19 salgını derin yapısal eşitsizlikleri beraberinde getirirken, salgının devam eden tesirleriyle paralel olarak bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti tıpkı bir gölge salgın üzere artırdı. Kovid-19’un yanı sıra süregelen savaşlar ve iklim krizi, bayanların cinsel sıhhatine, üreme sıhhatine ve haklarına yönelik geriye atılan adımlarla birleştiğinde toplumsal cinsiyet eşitliğine giden yolu daha da zorlaştırıyor.
Kadınlara yönelik şiddeti sona erdirmek için nasıl aksiyonlar almak gerekiyor?
Kadınların güvenliği, temel sıhhate, hayat standartlarına ve güçlenmiş bir topluma açılan kapıdır ve eşitliği sağlamak için gerekli bir şarttır. Bunu sağlamak için ispata dayalı tahlillerle adım atmalı ve tesirli olduğunu bildiğimiz stratejileri devreye sokmalıyız. Bu stratejiler, bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti besleyen ve devam ettiren ziyanlı kalıp yargılar üzere şiddetin temel nedenlerini ortadan kaldırmalıdır. Toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen yasalar ve siyasetler uygulanmalı, bayanların ve kız çocuklarının güvenliği, korunması ve uygunlaşması için gerekli hizmetler sağlanmalıdır. Bayanların ve kız çocuklarının farklı gereksinim ve önceliklerini kapsayan dönüştürücü ve kolektif aksiyonlarda bulunulmalı ve çeşitli nedenlerle çoklu ayrımcılığa maruz bırakılan topluluklardaki bayanların ihtiyaçları gözetilmelidir. Türkiye dahil olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddetin önlenmesi ve sona erdirilmesinde ön saflarda yer alan bayan kuruluşlarına yatırım yapılması
ve bu kuruluşların desteklenmesi ise elzemdir.
Harekete geçelim
Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi olarak bu yıl 16 Günlük Aktivizm kampanyası kapsamında neler yapıyorsunuz?
Türkiye’de bu yıl bayanların en yaygın maruz kaldığı şiddet biçimlerinden biri olan yakın partner şiddetini ele alıyoruz. Bayanlar, yakın partner şiddetine mevcut ve/veya eski eşleri ya da partnerleri tarafından maruz bırakılıyor.
Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi Türkiye olarak bugün, kamuoyunu bilinçlendirmek ve herkesi yakın partner şiddetine karşı birlikte durmaya davet etmek için #SheSaidNo Kampanyasını başlatıyoruz. Bu kampanya ile, bu şiddet biçiminin belirtileri ve sonuçları ile yakın partner şiddetinin nasıl tespit edileceği ve bu hususta nasıl harekete geçilebileceği konusunda farkındalık yaratmayı amaçlıyoruz. Herkesi UN Women Türkiye Instagram kıssasından testleri çözerek hususla ilgili farkındalıklarını artırmaya ve shesaidno.info internet sitesinde yakın partner şiddetiyle ilgili daha fazlasını öğrenmeye davet ediyoruz. Tüm kamu kurumlarını, özel kesimi, sivil toplum kuruluşlarını, belediyeleri, kanaat liderlerini ve Türkiye’nin her noktasından bayan ve erkekleri #SheSaidNo kampanyasına katılarak ve bayanlara yönelik şiddeti sona erdirme uğraşlarını hızlandırmaya davet ediyoruz. Bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti her yerde önlemek için güçlerimizi birleştirelim ve artık harekete geçelim!
Milliyet’e teşekkürler
Şiddete karşı atılan bütüncül ve çoğulcu adımlar çok kıymetli. Bu adımların olmazsa olmazlarından biri ise medyanın dönüştürücü gücünün eşitlikten yana kullanılması. Bu kapsamda Milliyet gazetesi ile çalışmalarımız 2020 Ekim ayından bu yana devam ediyor. Milliyet gazetesinin Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi Media Compact üyesi olması ve toplumsal cinsiyete giden bu yolda emin adımlarla yürümesi tüm medya ekosistemine ilham verecektir. 16 Günlük Aktivizm kampanyamıza verdikleri takviyeden ötürü; Milliyet gazetesine, Demirören Medya Grubu’na, Sayın Mete Belovacıklı’ya, ayrıca kampanya için çalışan yazı işleri
TGC Bayan Gazeteciler Komitesi:
TGC Bayan Gazeteciler Komitesi: Şiddete karşı tek yürek
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Bayan Gazeteciler Kurulu, 25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Uğraş Günü kapsamında; habercileri şiddet karşısında tek ses, tek yürek olmaya çağırdı. Açıklamada şu görüşler yer aldı:
“Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden 20 Mart 2021 tarihinde tek taraflı olarak çekilmesinin akabinde ülkemizde yeni bir dönemece girildi. Bu devirde ‘aile, annelik ve mesken kadınlığı’ kıskacına sıkıştırılmak istenen ‘kadın’a yönelik şiddetin toplumun her kesitinde giderek sistematik bir hal aldığına kaygıyla şahit oluyoruz. Biz habercilere bu türlü bir vakitte düşen temel vazife, ekonomik, politik, toplumsal ve kültürel alanlarda giderek barizleşen toplumsal cinsiyet eşitsizliğini görünür kılmaktır. Bayana ve çocuğa yönelik şiddetin önlenmesi, şiddet mağdurlarının korunması, hatalıların kovuşturulması, cezalandırılması başta olmak üzere tüm süreçlerin takip edilmesi, dezavantajlı kümelerin yanında olunması biz gazetecilerin de sorumluluğudur. Tüm habercilere risk altındaki bayan ve çocukların can güvenliğini önceleyen bir bakış açısına sahip olmanın kıymetli olduğunu hatırlatıyoruz.Ayrıca gazetecileri fizikî, ruhsal ekonomik şiddet, ısrarlı takip, cinsel taciz, tecavüz dahil cinsel şiddet, zorla evlendirme, eziyet üzere cürümlere ait haberlerin ve caydırıcı cezaların uygulanıp uygulanmadığının takipçisi olmaya çağırıyoruz.“
Çalışma ömründe şiddete sıfır tolerans
Türkiye Bayan Teşebbüsçüler Derneği (KAGİDER), TurkishWIN ve UPS işbirliğinde kurulan, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nın (EBRD) paydaş olduğu Bayan Liderlik Platformu’nun, Milletlerarası Çalışma Örgütü (ILO) işbirliğinde düzenlediği “Çalışma Hayatında Şiddete Sıfır Tolerans’ başlıklı toplantıda, iş hayatında şiddetin sonlandırılması için işbirliği daveti yapıldı.
10 bayandan 4’ü şiddete maruz
Kadınların çalışma hayatında yer almasının ve karar verici durumlara gelmesinin önünde şiddetin önemli bir mani olarak yer aldığını söz eden KAGİDER Yönetim Kurulu Üyesi Esra Bezircioğlu, “Bu gerçek, kamu, özel dal ve sivil toplum kuruluşları başta olmak üzere hepimizin ayıbıdır. Her 3 bayandan birinin hayatının bir evresinde şiddet ve tacize maruz kaldığı dünyamızda, her 10 bayandan 4’ünün fizikî yahut cinsel şiddete maruz kaldığı ülkemizde bu bahis en acil gündem unsuru olmalıdır. Çalışma ömründe şiddete sıfır tolerans demek buluştuk, buradan kamu ve özel kesime de davetimizi yapıyoruz” dedi.
Başta ekonomik olmak üzere bayanların geleceklerine dair tüm hayallerinin görünen şiddetin yanında görünmeyen cam tavanlar, maniler ve toplumsal normlarla engellendiğini söyleyen UPS Türkiye Pazarlama Müdürü Irmak Orman da, “Oysa bayanları iş hayatında çevreleyen şiddet sarmalını kırmak, onları güçlendirmek ve hayallerine, gayelerine ulaşmalarını sağlamak geleceğimiz için muazzam bir potansiyeli temsil ediyor. Ortak geleceğimiz için şiddeti görünür kılmalı ve daima birlikte bu çağ dışı davranışı durdurmalıyız.” diye konuştu.
Daha inançlı işletmeler
EBRD Türkiye Lider Vekili Şule Kılıç da, “EBRD olarak C-190 çerçevesinde şiddete sıfır tolerans siyasetini kredi uygunluk koşulu olarak tanımlıyoruz. Müşterilerimize bu alanda kurumsal siyasetler geliştirmeleri ve uygulamaları istikametinde teknik dayanak vererek daha inançlı, daha prestijli işletmeler olmalarına katkı veriyoruz” dedi. Bayanların iş ömründe erkeklerle eşit şartlarda iştiraki ve karar verici pozisyonlarda yer almasının hem bayanların güçlenmesi hem de iktisadın verimliliği açısından ehemmiyetini anlatan ILO Türkiye Ofisi Kıdemli Program Yöneticisi Ebru Özberk Anlı eşitliğin sağlanması, ayrımcılık, şiddet ve tacizin ortadan kaldırılması için yiğit ve somut adımlar atılması gerektiğini lisana getirdi.
Herkesin sorumluluğu
‘Toplum ne ekerse iş dünyası çalışma hayatında onu biçiyor” diyen TurkishWIN Kurucusu Melek Pulatkonak da, “Kurumların bugüne kadar odaklandıkları mesken içi şiddet odaklı takviye sistemleri ve siyasetlerinin ILO C190 ile çalışma hayatına da taşınmış olması değerli bir adım. Çalışma Hayatında Şiddete Sıfır Tolerans siyaset ve uygulamalarını yaygınlaştırmak her iş lideri ve kurumun sorumluluğudur” dedi.