Türkiye’nin 3,5 trilyon dolarlık dev rezervi hakkında konuşan uzmanlar, Türkiye’nin olmazsa olmazlarından birinin artık kritik mineraller olduğunu ve baz metaller üzerinde önemli çalışmalar yapılması gerektiğini söyledi.
Türkiye Madenciler Derneği Başkanı Mehmet Yılmaz, bu sene maden ihracatında geçen yıldakiyle misal sayılara ulaşıldığını belirterek, “Geçen yıl 6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Bu yıl şimdi 4,4 milyar dolardayız, yıl sonuna kadar bu sayısı geçme temennimiz var.” dedi.
TÜRKİYE İÇİN 3,5 TRİLYON DOLARLIK DEV REZERV FIRSATI
Yılmaz, madencilik kesimine ait basın mensuplarına yaptığı değerlendirmede, dış ticaret açığında madencilikten gelen kısmın kapatılmasının mümkün olduğunu söyledi.
Türkiye’nin 3,5 trilyon dolarlık yer altı maden potansiyeli olduğunu lisana getiren Yılmaz, ülkenin dış ticarette madencilikten gelen kısımda açık vermemesi gerektiğini bildirdi.
Yılmaz, altın fiyatlarının son devirde artış eğiliminde olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:
“Emtia fiyatlarına baktığımızda, geçen yıl altının ons fiyatı, 1900 dolar civarında kapattı. Bu yıl daha şimdiden 2 bin 790 dolar olduğunu görüyoruz. Bu oranda altın ithalatı yaptığımızda dış ticaret açığımızın daha da büyüyeceği açık. Hasebiyle ne yapmalıyız? İnsanı ve çevreyi önceleyerek daha fazla üretim yapmak zorundayız. İnsanı yani iş güvenliğini, çevreyi yani flora ve faunayı. Bütün bunlarla birlikte de finansal yükümlülüklerimizin tamamını yerine getirerek sürdürülebilir madencilik yapmalıyız. Bu yıl geçen yıla nazaran madencilik ihracatında benzeri sayılara ulaşıldı. Geçen yıl 6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Bu yıl şimdi 4,4 milyar dolardayız, yıl sonuna kadar bu sayısı geçme temennimiz var.”
Altın fiyatının amaç kıymetten epeyce yüksek olduğunu lisana getiren Yılmaz, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Önümüzdeki periyot çok enteresan bir periyot. ‘Altın fiyatları 3 bin doları geçer mi geçmez mi?’ diye, ‘2026’da ne olur, 2025’e girerken nasıl bir periyoda bakıyoruz?’ derken, daha şimdiden fiyatı 2 bin 800 dolara çıktı. Bu türlü giderse dünyadaki bu konjonktürel gelişmelerle Türkiye’nin bulunduğu stratejik noktayı da göz önüne alırsak, kurun tesiriyle de Türkiye’deki altının lira tarafında çok önemli bir hareketlilik göstereceğini biz de öngörüyoruz. Zati şu anda bütün memleketler arası kuruluşlar, altın fiyatlarında güncellemelere gittiler.”
“TÜRKİYE’NİN OLMAZSA OLMAZLARINDAN BİRİ ARTIK KRİTİK MİNERALLER”
Yılmaz, Türkiye’nin olmazsa olmazlarından birinin artık kritik mineraller olduğunu ve baz metaller üzerinde önemli çalışmalar yapılması gerektiğini anlattı.
Kritik minerallerin yeşil dönüşümden elektrik dalına geniş bir yelpazede kullanıldığını belirten Yılmaz, şöyle devam etti:
“Daha fazla güneş paneli üreteceğiz, daha fazla rüzgar santrali üreteceğiz. Daha fazla nikel, kobalt, kadmiyum, lityum, bakır, grafite gereksinim var. Hatta artık artık altın da biliyorsunuz kritik mineraller kümesinde bahsedilmeye başlandı. Yeşil dönüşümde bugünkünden 6 ila 9 kat daha fazla madencilik yapmak zorunda kalacağız. Madencilikte uç esere yönelik endüstriye dayanak olacak ham unsur üretimini yapmazsa dış ticaret açığımız daha da büyüyecek. Biz bütün gelişmiş ülkelerin yaptığı üzere madenciliği lokomotif bölüm olarak kullanmalıyız.”
Yılmaz, madencilikte yaşanan meşakkatlerin sürdürülebilirlik prensibiyle çözümlenebileceğini vurguladı.
Özellikle çevresel telaşlardan etkilenen madencilik dalının önündeki manilerin birtakım mevzuatlar ve diyalogla çözülebileceğini lisana getiren Yılmaz, şunları kaydetti:
“Bu bölüm çok kolay değil. 7 tane bakanlık, kaç tane genel müdürlük, 80’lere varan yönetmelik, mevzuat, bütün bunların hepsinden müsaade almak zorundayız. Hasebiyle mevzuat mahzurları bizim önümüzde duran çok kıymetli hususlardan bir tanesi. Orman yönetmeliğiyle ilgili bir düzenleme yayımlandı. Keşke istişare edilseydi, süreç daha uygun yönetilebilirdi diye düşünüyorum. Hala daha da yönetilebileceğini düşünüyorum. İstişareyle çözülmeyecek hiçbir sorun yok diye. Örneğin, ‘kapalılık’ tarifi hiç tartışılmadan, konuşulmadan konuldu. Mesela birtakım yer altı madenlerinin kriterlerine yönelik kararları Orman Komitesinin vermesi tarafında bir karar, bir unsur var. Bunları bu türlü açık yüreklilikle ve olumlu bir algıyla paylaşıyorum. Bunlar bir dert ancak çözülebilir. Geri dönüp ‘Nerede yanılgı yapmışız?’ diye baktığınızda çok rahat çözülebilecek hususlar. Artık madencilik olağanda beşinci bölge teşvikini alıyor fakat madenciliği artık stratejik teşvik paketi içerisine koymakta büyük yarar var. Zira madencilik artık stratejik bir bölüm.”
“MADEN OLMASA İNSANIN ÖMRÜ HİÇ KOLAY OLMAYACAKTIR”
Yılmaz, iktidar ya da muhalefet algısı içerisinde olmadan madenciliğin ülke menfaatleri düşünülerek kıymetlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Madenciliğin siyaset üstü değerlendirip mevzuattaki değişikliklerin istişareyle yapılmasının bu dalı geliştirebileceğini belirten Yılmaz, şu tabirleri kullandı:
“Bilim insanlarının bize söylediği bir şey var. Bir zelzele anında agrega, çimento üzere inşaat gerecine muhtaçlığımız olduğunda madencilik yapmak zorundayız. Demir, kurşun, bakır, altın, kobalt, nikel, bunların hepsini üretmek zorundayız. ‘İnsanı maden yaşatır.’ diyoruz. Maden olmasa insanın hayatı hiç kolay olmayacaktır. Hatta bununla da yetinmiyoruz. Rastgele bir doğal afette madenci daima en önde koşar, insanı kurtarmaya çalışır. Madencilerin insanüstü uğraşlarla yararlı olmaya çalıştığı ve emek ağır bir dalın temsilcileri olduğunu anlamak hiç de güç olmayacaktır. Onun için madencilere biraz da bu gözle bakıp madencilerin ormanı da ağacı da tabiatta yaşayan insanları da önemsediğini ve önemsemesi gerektiğini hiçbir vakit aklımızdan çıkarmamalıyız.”